Muzeum Narodowe w Gdańsku należy do najstarszych muzeów w Polsce. Powstało z połączenia dwóch instytucji – Muzeum Miejskiego (1870) i Muzeum Rzemiosł Artystycznych (1881). Zasadniczy trzon muzealnych zbiorów stanowi kolekcja Jacoba Kabruna (1759–1814) złożona z kilku tysięcy obrazów, rysunków i rycin mistrzów europejskich od końca XV do początków XIX wieku.

Jednym z najważniejszych eksponatów w muzeum, jak również w zbiorach polskiego malarstwa, jest obraz „Sąd ostateczny” autorstwa flamandzkiego malarza Hansa Memlinga.

Muzeum Narodowe w Gdańsku, w którego głównym gmachu – późnogotyckim  klasztorze franciszkańskim mieści się Oddział Sztuki Dawnej, posiada jeszcze 5 oddziałów, które mają swoje siedziby w zabytkowych budynkach.

W Pałacu Opatów w Gdańsku-Oliwie mieści się Oddział Sztuki Nowoczesnej, a w Spichlerzu Opackim Oddział Etnografii. Zielona Brama przy Długim Targu jest miejscem wystaw czasowych.

W dworku Józefa Wybickiego, w Będominie koło Kościerzyny, ma swoją siedzibę Muzeum Hymnu Narodowego, a w Waplewie Wielkim, w zabytkowym pałacu należącym do rodu Sierakowskich, powołano do życia Muzeum Tradycji Szlacheckiej.

Bogate zbiory fotograficzne prezentowane są w  Gdańskiej Galerii Fotografii, części Oddziału Sztuki Nowoczesnej, działającej jednak w siedzibie Oddziału Zielona Brama na terenie Głównego Miasta w Gdańsku.